Działalność nierejestrowa, pomimo zwolnienia z wielu obowiązków, może podlegać m.in. pod obowiązek posiadania kasy fiskalnej. Stanie się to tym bardziej realne po podwyższeniu, od 1 lipca 2023 roku, limitu miesięcznych przychodów z NDG do 75% minimalnego wynagrodzenia, czyli do 2 700 PLN.
Jakiś czas temu pisałem ogólnie o NDG. Jej plusach, minusach i zagrożeniach. Wspomniałem tam o potencjalnym obowiązku posiadania kasy fiskalnej. W pewnym uproszczeniu posiadanie jej może stać się obowiązkowe w dwóch przypadkach i je tutaj opiszę.
Warto przeczytać uważnie rozporządzenie lub skonsultować się ze specjalistą.
Pierwszym jest przekroczenie limitu sprzedaży na rzecz osób fizycznych uprawniającego do zwolnienia z obowiązku posiadania kasy fiskalnej. Zgodnie z brzmieniem aktualnego rozporządzenia dot. zwolnień z obowiązku posiadania kasy fiskalnej limit ten to 20 000 PLN rocznie. Jest to limit proporcjonalny, tzn. jeśli okres prowadzenia sprzedaży to niepełny rok, to ten limit 20 000 PLN jest odpowiednio zmniejszany. I tak np. prowadzenie sprzedaży dla osób fizycznych przez 6 miesięcy w roku, skutkuje zmniejszeniem tego limitu do 10 000 PLN.
Ważne! Jeśli zapłata była dokonana za pośrednictwem banku, poczty lub SKOK-u, a z ewidencji sprzedaży jednoznacznie wynika, co było przedmiotem sprzedaży, to transakcja taka nie podlega obowiązkowi ewidencji. Dotyczy to sprzedaży usług oraz towarów, jednak tych drugich tylko w trybie wysyłkowym.
Szybka matematyka pokazuje, że przy limicie przychodów na poziomie 2 700 PLN łatwo ten próg przekroczyć. Przy poprzednim limicie przychodów dla NDG na poziomie 1 750 PLN, był on w zasadzie nieosiągalny.
Co, jeśli zostanie on przekroczony? Nic strasznego! Trzeba po prostu zaopatrzyć się w kasę fiskalną w terminie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym nastąpiło przekroczenie limitu. Jest więc czas, żeby dopełnić formalności.
Drugim przypadkiem, gdy posiadanie kasy fiskalnej staje się obowiązkowe, jest sprzedaż towarów lub usług wykluczających zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania. Wymienione one są w § 4 rozporządzenia. Są to m.in. branża beauty, prawnicza, medyczna, doradztwo, część usług związanych z wyżywieniem, pojazdami i przewozami osób. Sprzedaż towarów lub usług z tej listy wiąże się z natychmiastową utratą zwolnienia, dobrze więc wcześniej już nabyć i zafiskalizować kasę.
Dla wygody, na końcu artykuły umieszczam pełną listę.
Warto przy tej okazji zaznaczyć, że wiele z sektorów działalności wykluczających zwolnienie z posiadania kasy fiskalnej wyklucza również zwolnienie z VAT. Może się więc okazać, że prowadząc nierejestrową działalność gospodarczą, będzie się podlegało zarówno pod obowiązek posiadania kasy fiskalnej, jak i rejestrację do VAT. O NDG i rejestracji do VAT opowiem w osobnym artykule.
Aktualne rozporządzenie reguluje zasady zwolnień z obowiązku posiadania kasy fiskalnej do końca bieżącego roku. Zasady te mogą ulec zmianie w przyszłym roku, warto więc pod koniec roku sprawdzić, czy, a jeśli to jakie, zaszły zmiany. Postaramy się o takich zmianach poinformować, gdy zostaną one podane do wiadomości publicznej.

Jak więc zaopatrzyć się w kasę fiskalną prowadząc nierejestrową działalność gospodarczą?
Pierwszym krokiem jest uzyskanie numeru NIP. By go uzyskać, zachowując status osoby nieprowadzącej działalności gospodarczej, wystarczy wypełnić druk NIP-7. Złożyć go można na trzy sposoby: elektronicznie, listownie albo podczas wizyty w urzędzie. Niestety, złożenie elektroniczne wymaga posiadania kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Podpis taki wiąże się z dodatkowymi kosztami i raczej nie będzie miał większego zastosowania dla osoby prowadzącej NDG. W związku z tym sugeruję albo osobistą wizytę w urzędzie, albo wydrukowanie deklaracji, ręczne jej wypełnienie i wysłanie listowne. Pierwsza opcja w oznacza zwykle możliwość skorzystania z bezpłatnej konsultacji u urzędnika, który może wiele tematów wytłumaczyć.
Przy samodzielnym wypełnianiu takiej deklaracji w części A.4. zaznaczamy punkt 2: osoba podlegająca zarejestrowaniu jako podatnik podatku od towarów i usług lub będąca zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Poza tym w tej części należy zaznaczyć 5.1 (chyba że to aktualizacja danych), a w punkcie 6 wybrać właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Właściwość ta jest miejscowa, uzależniona jest więc od miejsca zamieszkania. Można ją sprawdzić przez Internet, np. pod tym adresem. Sugeruję sprawdzić potem jeszcze na stronie właściwego USu czy faktycznie mieścimy się w jego właściwości terytorialnej.
W części B dane są dość oczywiste. W części C wypełniamy tylko C.1 oraz warto wpisać, ze to działalność nierejestrowa w polu 77. Część D jest opcjonalna, część E dotyczy dość specjalnych sytuacji. Na koniec trzeba też wypełnić część F, ta także jest dość oczywista.
Jako biuro rachunkowe możemy pomóc w przygotowaniu takiego zgłoszenia. Nie wyślemy go jednak za rejestrowaną osobę bez pełnomocnictwa. To ostatnie wymaga dodatkowych formalności, co przy takim zgłoszeniu jest raczej grą niewartą świeczki.
Drugim krokiem, gdy mamy już NIP, jest zamówienie samej kasy fiskalnej. Obecnie wszystkie kasy fiskalne muszą być kasami online, trudno byłoby w związku z tym nabyć inną, warto jednak mieć to na uwadze. Po zakupie taką kasę trzeba zafiskalizować. Przedsiębiorstwo zajmujące się sprzedażą takich kas powinno przeprowadzić nabywcę przez cały proces. Ceny i dostępne rozwiązania technologiczne są różne i w zasadzie zasługują na osobny artykuł.

Pełna lista obszarów działalności wykluczających zwolnienie z posiadania kasy fiskalnej:
- Dostawy:
a) gazu płynnego,
b) części do silników (CN 8409 91 00 i 8409 99 00),
c) silników do napędu pojazdów i motocykli, silników spalinowych tłokowych z zapłonem iskrowym i samoczynnym do różnego rodzaju jednostek, w tym motocykli (CN 8407 i 8408),
d) nadwozi do pojazdów silnikowych (CN 8707),
e) przyczep i naczep (CN 8716 10, 8716 31 00, ex 8716 39, 8716 40 00); kontenerów (CN 8609 00),
f) części przyczep, naczep i pozostałych pojazdów bez napędu mechanicznego (CN 8716 90),
g) części i akcesoriów do pojazdów silnikowych (CN 8708 i 9401 90 80), z wyłączeniem motocykli, to jest do: ciągników; pojazdów silnikowych do przewozu dziesięciu lub więcej osób z kierowcą; samochodów i pozostałych
pojazdów silnikowych przeznaczonych zasadniczo do przewozu osób, włącznie z samochodami osobowo-
-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi; pojazdów silnikowych do transportu towarów; pojazdów
silnikowych specjalnego przeznaczenia, innych niż te zasadniczo przeznaczone do przewozu osób lub towarów,
w szczególności: pojazdów pogotowia technicznego, dźwigów samochodowych, pojazdów strażackich, betoniarek samochodowych, zamiatarek, polewaczek, przewoźnych warsztatów, ruchomych stacji radiologicznych,
h) komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych oraz silników elektrycznych, prądnic i transformatorów
(PKWiU ex 26 i ex 27.11),
i) sprzętu fotograficznego, z wyłączeniem części i akcesoriów do sprzętu i wyposażenia fotograficznego (PKWiU
ex 26.70.1),
j) wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, których dostawa nie może korzystać ze zwolnienia od
podatku, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zwanej dalej „ustawą”,
k) zapisanych i niezapisanych nośników danych cyfrowych i analogowych,
l) wyrobów przeznaczonych do użycia, oferowanych na sprzedaż lub używanych jako paliwa silnikowe albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych, bez względu na symbol CN,
m) wyrobów tytoniowych (CN 2401, 2402, 2403), z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów,
n) napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2%, napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5% (bez względu na kod CN), z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów,
o) perfum i wód toaletowych (CN 3303 00 10, 3303 00 90), z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach
samolotów; - Świadczenie usług:
a) przewozów pasażerskich w samochodowej komunikacji, z wyłączeniem przewozów wymienionych w poz. 15 i 16 załącznika do rozporządzenia,
b) taksówek (PKWiU 49.32.11.0), z wyłączeniem wynajmu samochodów osobowych z kierowcą,
c) naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów, w tym naprawy opon, ich zakładania, bieżnikowania i regenerowania,
d) w zakresie wymiany opon lub kół dla pojazdów silnikowych oraz motorowerów,
e) w zakresie badań i przeglądów technicznych pojazdów,
f) w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów, z wyłączeniem usług świadczonych przez osoby wymienione w poz. 48 załącznika do rozporządzenia,
g) prawniczych, z wyłączeniem usług określonych w poz. 27 załącznika do rozporządzenia,
h) doradztwa podatkowego,
i) związanych z wyżywieniem (PKWiU ex 56.10, PKWiU 56.21, PKWiU ex 56.29, PKWiU ex 56.30), wyłącznie:
– świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, oraz
– usług przygotowywania żywności dla odbiorców zewnętrznych (catering),
j) fryzjerskich, kosmetycznych i kosmetologicznych,
k) kulturalnych i rozrywkowych – wyłącznie w zakresie wstępu na przedstawienia cyrkowe,
l) związanych z rozrywką i rekreacją – wyłącznie w zakresie wstępu do wesołych miasteczek, parków rozrywki, na dyskoteki, sale taneczne,
m) mycia, czyszczenia samochodów i podobnych usług (PKWiU 45.20.30.0), w tym przy użyciu urządzeń obsługiwanych przez klienta, które w systemie bezobsługowym przyjmują należność w bilonie lub banknotach, lub innej formie (bezgotówkowej).